Tutorial 'Vragen stellen'

Bijles geven is meer dan alleen je kennis doorgeven. Je kunt de les verrijken door goede vragen te stellen.
Maar…hoe stel je de juiste vragen?
Hoe daag je de leerling intellectueel uit?
Door vragen te stellen ontstaat er interactie tussen jou en je bijlesleerling. En door hardop na te denken over je vragen, wordt tegelijkertijd het leerproces gestimuleerd. Met deze les leer je dan ook hoe je als bijlesgever pedagogisch verantwoorde vragen kunt stellen.

Toon betrokkenheid: vraag eerst hoe het met de leerling gaat.  Je kunt daar eenvoudige vragen over stellen:
“ hoe gaat het nu met je?”
“ Hoe gaat het met de online lessen?”
Deze fase hoeft niet langer dan een minuut tot maximaal twee minuten te duren.

 

Vervolgens vraag je welke dingen de leerling vandaag wil of gaat leren. Maak de overgang door te zeggen:
“We zullen nu maar snel aan de gang gaan. Een uur is zo voorbij.
Vandaag zouden we het gaan hebben over …., dat betekent dat je aan het einde van de les het volgende kunt:….”

Of, wanneer je de leerling meer in de actie stand zet:
“ We zullen nu maar snel aan de gang gaan. Een uur is zo voorbij. Waar zouden we het vandaag ook alweer over hebben?
Wat heb je dan aan het einde van dit bijlesuur geleerd?”

 

Stel vooral open vragen. Een open vraag begint met “wie, wat, waar, wanneer, waarmee of hoe”.
Bij een gesloten vraag geef je meerdere keuzes: ja of nee, keuze uit meerdere opties.
Een gesloten vraag stel je wanneer je merkt dat de leerling even een tip nodig heeft om vooruit te kunnen.

 

Start met vragen welke informatie de leerling al heeft vanuit de opdracht.

 

Maak leerlingen nieuwsgierig om het antwoord te geven: “ ik vraag me af of….”

 

Maak gebruik van LSD (luisteren, stimuleren, doorvragen):
Haal oude kennis op en ga van daaruit verder.
Begin met een korte herhaling: wat weet de leerling al?
Typ zelf mee in paint, zodat alles goed zichtbaar is tijdens de uitleg (bijvoorbeeld y=ax+b opschrijven in een lineair wiskunde hoofdstuk ). Zo maak je alles visueel en is het voor jullie allebei handiger om dingen te onthouden.
Laat de leerling hardop verwoorden wat hij doet, dan weet je precies waar de fout gemaakt wordt. Gebruik paint in het gedeelde scherm om de stappen die de leerling verwoordt te noteren.

 

Herhaal wat de leerling gezegd heeft, maar dan in andere woorden.
Vraag aan de leerling waarom hij/zij dit gaat leren,
wat is het doel en de toepassing in het dagelijkse leven?
Waar zie je dit terug?

 

Stel eventueel ook hypothetische vragen. Deze zorgen voor meer diepgang.
Voorbeelden voor hypothetische vragen zijn:
“geldt dit ook voor….?” ,
“wat zijn voor- en nadelen?”,
“Wat zou er gebeuren als….?”,
“Kan je dit ook anders formuleren?”

 

Leg de lat hoog. Stel doelgerichte vragen. In een korte tijd snelle, zorgvuldig gekozen open vragen die gericht zijn op de inhoud van de les.

 

Hou je vragen zo concreet mogelijk en ga stap voor stap. Zo voorkom je verwarring. Stel dus enkelvoudige vragen.

 

Een op een bijles is heel intensief, voor zowel jou als de leerling. Check af en toe of de leerling je nog kan volgen door een reactie uit te lokken.
“Volg je nog?”
“Ben je het ermee eens?”
“Klopt het zo?”

 

Als een leerling het antwoord niet meteen weet, geef je eerst wat denktijd, hou rekening met ongeveer 5 seconden.
Stel daarna de vraag op een andere manier.
Denk hardop mee, zo vergroot je het denken van de leerling. Je kunt samen het juiste antwoord bespreken of je kunt de foute antwoorden voorleggen. Zo kom je tot meer begrip en uiteindelijk tot het goede antwoord.

 

Evalueer aan het einde van de bijles en stel vragen als:
“Wat heb je vandaag geleerd?”
“Welke vragen heb je nog?”
“Wat wil je de volgende keer leren?”
“Hoe vind je dat het gegaan is?”

 

Als een leerling een bepaald onderdeel echt heel moeilijk vindt, kun je dit stap voor stap vooraf uitwerken en dit doorlopen met de leerling. Maar stimuleer de leerling om zoveel mogelijk zelf te doen en te onderzoeken.

Tot slot!

Afhankelijk van het lesonderwerp en van de leerling zullen sommige soorten vragen meer effect hebben dan andere. Verzin eventueel op voorhand al een aantal goede vragen, zodat je tijd bespaart tijdens de begeleiding zelf. Veel succes!

We begonnen deze tutorial met te zeggen dat vragen stellen de interactie bevordert tussen jou en de bijlesleerling. Dit betekent dus ook dat er een reactie wordt verwacht. Hoe je feedback geeft leer je in de tutorial “feedback geven”.